آیه 7 سوره یونس

إِنَّ الَّذِينَ لا يَرْجُونَ لِقاءَنا وَ رَضُوا بِالْحَياةِ الدُّنْيا وَ اطْمَأَنُّوا بِها وَ الَّذِينَ هُمْ عَنْ آياتِنا غافِلُونَ «7»

بعد از آن غافلين از ادلّه و مكذبين معاد را تهديد و توعيد مى‌فرمايد:

إِنَّ الَّذِينَ لا يَرْجُونَ لِقاءَنا: بدرستى كه آن كسانى كه اميد ندارند به ثواب و عقاب، و منكر دار آخرت و محل مجازات عمل و حشر و نشر مى‌باشند.

وَ رَضُوا بِالْحَياةِ الدُّنْيا: و خشنود شدند به زندگانى دنيا و پسنديدند آن را.

وَ اطْمَأَنُّوا بِها: و اطمينان پيدا كردند و آرام گرفتند بدان، يعنى همت خود را بر لذات محسوسه و زخارف دنيه مقصور گردانيدند و از نعيم جنانى و لذات جاودانى غافل شدند، و بر وجهى در دنيا دلبستگى يافتند كه گوئيا هرگز ايشان را از آنجا رحلت و انتقال نخواهد بود، و ندانستند كه لحظه به لحظه پشت به دنيا و رو به آخرت و مرگ روند. وَ الَّذِينَ هُمْ عَنْ آياتِنا غافِلُونَ‌: و آنانكه، ايشان از آيات كتاب ما يا دلايل صنع ما غافل و بيخبرند به جهت فرط انهماك آنها در آنچه ضد آيات است.

نكته- بدانكه عطف يا به جهت تغاير وصفين، و تنبيه بر آنكه وعيد متوجّه است بر كسى كه بكلّى غفلت از آيات، و منهمك در شهوات، بطورى كه اصلا

«1» منهج ج 4 ص 355.

ج5، ص 265

آخرت در خاطر او خطور نمى‌كند؛ و يا به جهت تغاير فريقين. كه مراد به اول، منكر بعث و كسى كه نظر او مقصود بر زخارف دنيا باشد، و به ثانى، شاغل به حب عاجل از تأمل در آجل.

إِنَّ الَّذِينَ لا يَرْجُونَ لِقاءَنا وَ رَضُوا بِالْحَياةِ الدُّنْيا وَ اطْمَأَنُّوا بِها وَ الَّذِينَ هُمْ عَنْ آياتِنا غافِلُونَ «7» أُولئِكَ مَأْواهُمُ النَّارُ بِما كانُوا يَكْسِبُونَ «8»

ترجمه‌

همانا آنانكه اميد ندارند ملاقات ما را و خوشنود شدند بزندگانى دنيا و دلگرم شدند بآن و آنانكه آنها از آيتهاى ما بيخبرانند

آنگروه جايگاهشان آتش است براى آنچه بودند كه كسب ميكردند.

تفسير

گفته‌اند ملاقات خداوند چون محال است مراد ملاقات رحمت او است و براى تعظيم اضافه بحق شده است و بنظر حقير ملاقات خداوند بديده سر محال است ولى بديده دل ممكن است براى اولياء در اين عالم و براى همه در عالم شهود كه علائق جسمانى مقطوع است در هر حال مراد كسانى هستند كه اعتقاد بمبدء و معاد ندارند و مأيوس از رحمت حقّند و خوفى از عذاب قبر و عالم برزخ و قيامت كبرى در دل آنها نيست اين قبيل اشخاص تمام همّشان مصروف بتعمير اين سراى ظلمانى است و فكر آخرت نيستند و دلخوش و سر گرم باين عالمند و غافلند از اينكه تا چشم بر هم بگذارند اين نشئه تمام ميشود و بايد به نشئه ديگر منتقل شوند دست خالى با روى سياه و حال تباه و اين حال در نتيجه اعراض از ذكر و آيات الهى براى بشر روى ميدهد چنانچه براى كفّار روى داده و براى مسلمانان مقلّد آنها هم در اثر تقليد حاصل است لذا جايگاه آنها در دنيا و آخرت در آتش است امّا در دنيا براى آنكه هر چه سعى ميكنند بمقصود خودشان كه خوشى و راحت است نائل نميشوند ناچار ميسوزند و ميسازند و امّا در آخرت براى آنكه نتيجه اين اعمال بادلّه قطعيّه و وعده الهيّه خلود در آتش است كه ظاهر از آيه دوّم است.

إِن‌َّ الَّذِين‌َ لا يَرجُون‌َ لِقاءَنا وَ رَضُوا بِالحَياةِ الدُّنيا وَ اطمَأَنُّوا بِها وَ الَّذِين‌َ هُم‌ عَن‌ آياتِنا غافِلُون‌َ «7»

محققا كساني‌ ‌که‌ معتقد بقيامت‌ نيستند و اميد بملاقات‌ ‌ما ندارند و فقط خوشنود بهمين‌ زندگاني‌ دنيوي‌ هستند و اطمينان‌ و دلبستگي‌ بدنيا دارند و كساني‌ ‌که‌ ‌آنها‌ ‌از‌ آيات‌ ‌ما غافل‌ هستند، خبر ان‌ّ ‌در‌ ‌آيه‌ ‌بعد‌ ميآيد.

إِن‌َّ الَّذِين‌َ لا يَرجُون‌َ لِقاءَنا فقط طبيعي‌ ‌که‌ منكر مبدء و معاد هستند و ‌غير‌ ‌اينکه‌ عالم‌ عالمي‌ قائل‌ نيستند و ميگويند إِن‌ هِي‌َ إِلّا حَياتُنَا الدُّنيا نَمُوت‌ُ وَ نَحيا وَ ما نَحن‌ُ بِمَبعُوثِين‌َ مؤمنون‌ ‌آيه‌ 39، و نيز ميگويند ما هِي‌َ إِلّا حَياتُنَا الدُّنيا نَمُوت‌ُ وَ نَحيا وَ ما يُهلِكُنا إِلَّا الدَّهرُ جاثيه‌ ‌آيه‌ 23، و اكثر اهل‌ دنيا امروز داراي‌ ‌اينکه‌ مسلك‌ هستند.

وَ رَضُوا بِالحَياةِ الدُّنيا و دل‌ خوش‌ داشتند بهمين‌ چهار روزه‌ و تمام‌ فكر و هم‌ّ ‌آنها‌ جمع‌ آوري‌ مال‌ و رياست‌ و سلطنت‌ و عزت‌ ‌اينکه‌ عالم‌ ‌است‌ ‌تا‌ بروند بكره‌

جلد 9 - صفحه 351

ماه‌ و مريخ‌ وَ اطمَأَنُّوا بِها تصور ميكنند هميشه‌ ‌در‌ دنيا هستند و ‌براي‌ ‌آنها‌ پايدار ‌است‌ ‌با‌ اينكه‌ ‌هر‌ روز انقلابات‌ دنيا ‌را‌ مشاهده‌ ميكنند.

وَ الَّذِين‌َ هُم‌ عَن‌ آياتِنا غافِلُون‌َ دسته‌ دوم‌ طبيعي‌ نيست‌ بخدايي‌ ‌را‌ و ديني‌ ‌را‌ معتقد ‌است‌ لكن‌ حب‌ّ دنيا چشمهاي‌ ‌آنها‌ ‌را‌ كور كرده‌ و گوشهاي‌ ‌آنها‌ ‌را‌ كر و بكلي‌ غافل‌ شدند و اصلا توجهي‌ بآيات‌ الهي‌ ندارند و گوش‌ ‌آنها‌ بدهكار بدين‌ و شريعت‌ و روز جزاء و سعادت‌ و شقاوت‌ نيست‌ اينها ‌هم‌ ‌در‌ قطار دسته‌ اول‌ هستند

]

(آیه 7)- بهشتیان و دوزخیان: از این آیه به بعد نیز شرحی پیرامون معاد و سرنوشت مردم در جهان دیگر آمده است.

نخست می‌فرماید: «کسانی که امید لقای ما را ندارند و به رستاخیز معتقد نیستند و به همین دلیل تنها به زندگی دنیا خشنودند و به آن اطمینان می‌کنند ...» (إِنَّ الَّذِینَ لا یَرْجُونَ لِقاءَنا وَ رَضُوا بِالْحَیاةِ الدُّنْیا وَ اطْمَأَنُّوا بِها).

«و همچنین آنها که از آیات ما غافلند و در آنها اندیشه نمی‌کنند» تا قلبی بیدار و دلی مملو از احساس مسؤولیت پیدا کنند ... (وَ الَّذِینَ هُمْ عَنْ آیاتِنا غافِلُونَ).